Theo quy định của Luật Cư trú, kể từ ngày 01/01/2023, sổ hộ khẩu, sổ tạm trú chính thức hết giá trị sử dụng. Để tạo thuận lợi, giảm phiền hà cho công dân khi thực hiện các thủ tục hành chính (TTHC), cung cấp dịch vụ công, cơ quan chức năng có 07 phương thức để khai thác thông tin của công dân sau khi hộ khẩu hết giá trị, bao gồm việc xuất trình thẻ căn cước công dân (CCCD) gắn chip, tra cứu Cơ sở dữ liệu quốc gia (CSDLQG) về dân cư hoặc sử dụng giấy xác nhận cư trú… bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của công dân.

Sử dụng 07 phương thức khai thác sử dụng thông tin của công dân thay cho việc xuất trình sổ hộ khẩu, sổ tạm trú.

Theo đó, khi người dân có nhu cầu thực hiện TTHC hay giao dịch dân sự có thể thực hiện 1 trong 7 phương thức sử dụng thông tin công dân thay việc xuất trình sổ hộ khẩu, sổ tạm trú như trước đây.

Cách 1: Công dân có thể sử dụng thẻ CCCD gắn chíp điện tử là giấy tờ pháp lý chứng minh thông tin về cá nhân, nơi thường trú.

Khi công dân xuất trình thẻ CCCD thì cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền đó không được yêu cầu công dân xuất trình thêm giấy tờ khác chứng nhận các thông tin cá nhân, nơi thường trú.

Cách 2: Sử dụng thiết bị đầu đọc mã QR trên thẻ CCCD đã được kết nối trực tuyến với CSDLQG về dân cư để khai thác, sử dụng thông tin về cư trú khi giải quyết TTHC, cung cấp dịch vụ công.

Khi tiếp nhận, giải quyết TTHC, cung cấp dịch vụ công cơ quan có thẩm quyền, cán bộ, công chức, viên chức, cá nhân được giao trách nhiệm tiếp nhận, giải quyết TTHC, cung cấp dịch vụ công sử dụng thiết bị đọc mã QR trên thẻ CCCD (theo tiêu chuẩn do Bộ Thông tin và Truyền thông ban hành tại Quyết định sổ 46/QĐ-TTDT ngày 18/01/2022 ban hành hướng dẫn yêu cầu kỹ thuật cơ bản đối với thiết bị đọc mã QR) để ghi nhận và lưu trữ thông tin công dân được hiển thị trên thiết bị trong hồ sơ TTHC trên Hệ thống thông tin giải quyết TTHC cấp bộ, cấp tỉnh, không được yêu cầu công dân xuất trình thêm các giấy tờ khác chứng nhận các thông tin đã có trên thẻ CCCD gắn chíp khi tiếp nhận, giải quyết TTHC.

Cách 3: Sử dụng thiết bị đầu đọc chíp trên thẻ CCCD đã được kết nối trực tuyến với CSDLQG về dân cư để khai thác, sử dụng thông tin về cư trú khi giải quyết TTHC, cung cấp dịch vụ công.

Cách 4: Tra cứu, khai thác thông tin cá nhân qua chức năng của Hệ thống thông tin giải quyết TTHC cấp bộ, cấp tỉnh đã được kết nối với CSDLQG về dân cư hoặc qua Cổng Dịch vụ công quốc gia để khai thác, sử dụng thông tin về cư trú khi giải quyết TTHC, cung cấp dịch vụ công.

Bước 1: Công dân truy cập cổng dịch vụ công theo địa chỉ: https://dichvucong.dancuquocgia.gov.vn
Bước 2: Đăng nhập tài khoản/mật khẩu truy cập (sử dụng tài khoản Cổng Dịch vụ công quốc gia); xác thực nhập mã OTP được hệ thống gửi về điện thoại hoặc sử dụng tài khoản định danh VNeID để đăng nhập.

Bước 3: Tại trang chủ, truy cập vào chức năng “Thông tin công dân” và nhập các thông tin theo yêu cầu: Họ và tên, số định danh cá nhân, ngày sinh, số điện thoại, mã xác nhận. Sau đó, nhấn “Tìm kiếm”.

Thông tin cơ bản công dân sẽ hiển thị trên màn hình gồm: Họ, chữ đệm và tên khai sinh; Ngày, tháng, năm sinh; Giới tính; Nơi đăng ký khai sinh; Quê quán; Nơi thường trú; số định danh cá nhân; số chứng minh nhân dân.

Bước 4: Công dân điền các thông tin bắt buộc (Có nút sao màu đỏ) và mã xác nhận để khai thác thông tin của mình.

Bước 5: Thông tin công dân hiển thị trên màn hình.

Cách 5: Tra cứu thông tin cá nhân thông qua tài khoản định danh điện tử của công dân được hiển thị trong ứng dụng VNelD để sử dụng thông tin về cư trú khi thực hiện TTHC, cung cấp dịch vụ công.

Sử dụng tài khoản định danh điện tử trên ứng dụng VNEID là giấy tờ pháp lý chứng minh thông tin về cá nhân, nơi thường trú của công dân.

Cụ thể, tài khoản định danh điện tử có 02 mức độ:

+ Mức độ 1 bao gồm các thông tin số định danh cá nhân, họ tên, ngày/tháng/năm sinh, giới tính và ảnh chân dung.

+ Mức độ 2 bao gồm các thông tin như mức độ 1 và vân tay. Trong đó, tài khoản mức độ 2 do đã tích hợp dấu vân tay, người dân có thể sử dụng tài khoản định danh điện tử tương đương như việc sử dụng thẻ CCCD hoặc tương đương hộ chiếu. Ngoài ra, tài khoản mức độ 2 còn có giá trị cung cấp thông tin trong các loại giấy tờ của công dân đã được đồng bộ trên CSDLQG về dân cư (trong đó có sổ hộ khẩu) để cơ quan, tổ chức có thẩm quyền đối chiếu khi thực hiện các giao dịch có yêu cầu xuất trình giấy tờ đó.

Đối với trường hợp chưa làm CCCD gắn chíp người dân sắp xếp thời gian đến Công an cấp huyện để làm và kết hợp Tài khoản định danh điện tử để được tích hợp những tiện ích về sau.

Cách 6: Công dân có thể sử dụng giấy Xác nhận thông tin về cư trú để chứng minh thông tin cá nhân, nơi cư trú khi không thể khai thác, sử dụng được thông tin cư trú của công dân trong CSDLQG về dân cư.

Để được cấp giấy xác nhận thông tin về cư trú, công dân có thể trực tiếp đến cơ quan đăng ký cư trú trong cả nước để đề nghị cấp giấy xác nhận thông tin về cư trú hoặc gửi yêu cầu xác nhận thông tin về cư trú qua dịch vụ công trực tuyến khi cần thiết. Cơ quan đăng ký cư trú sẽ cấp giấy xác nhận thông tin về cư trú cho công dân dưới hình thức văn bản hoặc văn bản điện tử theo yêu cầu của công dân.

Khi công dân xuất trình bản sao hoặc xuất trình giấy xác nhận thông tin về cư trú thì không được yêu cầu công dân xuất trình thêm các giấy tờ khác chứng nhận các thông tin đã có trên giấy xác nhận thông tin về cư trú khi tiếp nhận, giải quyết TTHC.

Cách 7: Công dân có thể sử dụng giấy thông báo số định danh cá nhân và thông tin trong CSDLQG về dân cư để chứng minh thông tin cá nhân, nơi cư trú khi không thể khai thác, sử dụng được thông tin cư trú của công dân trong CSDLQG về dân cư.

Các thông tin trên Thông báo số định danh cá nhân: Họ, chữ đệm và tên khai sinh; ngày, tháng, năm sinh; giới tính; nơi đăng ký khai sinh; quê quán; dân tộc; tôn giáo; quốc tịch; tình trạng hôn nhân; nơi thường trú; nơi ở hiện tại; quan hệ với chủ hộ; nhóm máu; họ, chữ đệm và tên của cha, mẹ; số định danh cá nhân.