Ngay từ đầu năm 2022, Trung tâm trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh (Trung tâm) đã bám sát và tổ chức thực hiện chủ động, có hiệu quả các hoạt động trợ giúp pháp lý (TGPL) được đề ra trong Kế hoạch nhiệm vụ công tác Tư pháp năm 2022 của UBND tỉnh, Sở Tư pháp. Tập thể cán bộ, viên chức của Trung tâm luôn đoàn kết nỗ lực thực hiện các nhiệm vụ được giao và đã đạt được một số kết quả đáng ghi nhận, cụ thể như sau:

1. Công tác tham mưu, xây dựng văn bản

Trung tâm đã tham mưu cho Sở Tư pháp trình UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 13/KH-UBND ngày 25/01/2022 triển khai thực hiện chính sách TGPL cho người khuyết tật, người khuyết tật có khó khăn về tài chính trên địa bàn tỉnh năm 2022; Kế hoạch số 92/KH-UBND ngày 07/7/2022 triển khai thực hiện chính sách trợ giúp pháp lý cho người cao tuổi, người cao tuổi có khó khăn về tài chính giai đoạn 2022 - 2030

Chủ động tham mưu cho Sở Tư pháp - cơ quan thường trực Hội đồng phối hợp liên ngành về TGPL trong hoạt động tố tụng tỉnh xây dựng Kế hoạch hoạt động liên ngành về TGPL trong hoạt động tố tụng năm 2022 (Kế hoạch số 137/KH-HĐPH ngày 14/2/2022).

2. Kết quả thực hiện vụ việc TGPL: Trong 6 tháng đầu năm 2022, Trung tâm đã thực hiện 203 vụ việc TGPL trong đó thụ lý trong kỳ: 131 vụ; kỳ trước chuyển qua: 72 vụ. Số vụ việc hoàn thành là 134 vụ việc (tăng 9,8% so với cùng kỳ báo cáo năm 2021).

Chất lượng vụ việc TGPL ngày càng được nâng cao đặc biệt là các vụ việc tham gia tố tụng. Số lượng vụ việc TGPL thành công, hiệu quả tính từ ngày 01/11/2021 đến hết ngày 30/4/2022 là 42 vụ việc (chiếm 40% trong tổng số vụ việc tham gia tố tụng). Trong nhiều vụ việc, quan điểm bào chữa, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của trợ giúp viên pháp lý được Tòa án xem xét quyết định theo hướng có lợi cho người được TGPL là bị can, bị cáo, người bị hại, nguyên đơn, bị đơn.

3. Công tác tiếp dân tại trụ sở Trung tâm và Chi nhánh được duy trì thường xuyên, đảm bảo 100% người được TGPL có yêu cầu được trợ giúp kịp thời, nhanh chóng, thuận lợi. Trung tâm đã phối hợp với các tổ chức đoàn thể, Phòng Tư pháp các huyện thành phố tổ chức 12 buổi TGPL tại xã, phường, thị trấn trên địa bàn các huyện Nghĩa Hưng, Giao Thủy và thực hiện tư vấn pháp luật cho 145 lượt người có yêu cầu.

4. Công tác truyền thông về TGPL: Để những người dân thuộc diện được TGPL biết và tiếp cận nhiều hơn với hoạt động TGPL thì công tác thông tin, tuyên truyền về TGPL có vai trò đặc biệt quan trọng. Trung tâm luôn quan tâm lựa chọn thực hiện công tác thông tin, tuyên truyền với nhiều hình thức phù hợp, linh hoạt…Trung tâm đã xây dựng Kế hoạch in ấn và cấp phát 30.000 tờ gấp tuyên truyền về quyền TGPL, giới thiệu về tổ chức và hoạt động TGPL... đến nhân dân; thường xuyên đưa tin bài trên Trang thông tin điện tử của Sở Tư pháp; phối hợp với Báo Nam Định để truyền thông về những hoạt động nổi bật trong công tác TGPL.

5. Hoạt động phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng được tăng cường nhằm đẩy mạnh số lượng và chất lượng các vụ việc TGPL bằng hình thức tham gia tố tụng. Thực hiện Kế hoạch phối hợp liên ngành về TGPL trong hoạt động tố tụng năm 2022, Trung tâm đã cung cấp 40 bảng thông tin, 400 Tờ thông tin về TGPL và đơn yêu cầu TGPL, các biểu mẫu, sổ vụ việc theo quy định của Thông tư liên tịch số 10/2018.

Trung tâm đã ký kết với Hội người khuyết tật tỉnh chương trình phối hợp về TGPL cho người khuyết tật, người khuyết tật có khó khăn về tài chính năm 2022. Phối hợp chặt chẽ với với các tổ chức đoàn thể như phụ nữ, cựu chiến binh, nông dân, Hội người khuyết tật và Phòng Tư pháp các huyện thành phố trong việc thực hiện hoạt động trợ giúp pháp lý tại cơ sở.

Như vậy, công tác TGPL trong 06 tháng đầu năm 2022 đã được triển khai toàn diện, có trọng tâm, trọng điểm, bám sát quy định của Luật TGPL năm 2017 và các văn bản hướng dẫn thi hành. Đội ngũ trợ giúp viên pháp lý của Trung tâm có nhiều cố gắng trong việc hoàn thành chỉ tiêu vụ việc tham gia tố tụng được giao và tích cực nghiên cứu học hỏi để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng tham gia tố tụng. Tuy nhiên, do tình hình dịch bệnh Covid-19 điễn biến phức tạp trong những tháng đầu năm 2022 nên việc tiếp nhận, thụ lý và thực hiện vụ việc TGPL gặp không ít khó khăn cụ thể như việc người dân hạn chế đến trụ sở Trung tâm và Chi nhánh của Trung tâm để yêu cầu TGPL; người thực hiện TGPL khi gặp gỡ tiếp xúc bị can, bị cáo trong Trại tạm giam, Nhà tạm giữ để tiến hành làm việc hoặc tham gia các hoạt động điều tra như hỏi cung, đối chất, thực nghiệm hiện trường ... phải thực hiện xét nghiệm Covid âm tính; một số vụ án phải gia hạn điều tra, truy tố hoặc hoãn phiên tòa xét xử do người tiến hành tố tụng, bị can, bị cáo, đương sự phải thực hiện cách ly y tế... nên ảnh hưởng đến kết quả thực hiện vụ việc TGPL.

Tiếp tục phát huy những kết quả đạt được trong 06 tháng đầu năm, khắc phục những tồn tại, hạn chế trong quá trình triển khai công tác TGPL, bám sát chỉ đạo hướng dẫn của Bộ Tư pháp, Cục TGPL, UBND tỉnh, Sở Tư pháp, Trung tâm xác định phương hướng nhiệm vụ công tác 06 tháng cuối năm 2022 như sau:

1. Tham mưu cho Sở Tư pháp tổ chức sơ kết 05 năm triển khai thực hiện Luật TGPL năm 2017. Tham mưu cho Sở Tư pháp phối hợp với Tòa án nhân dân tỉnh triển khai chương trình phối hợp số 1603/CTPH-BTP-TANDTC ngày 19/5/2022 về người thực hiện TGPL trực tại tòa án.

2. Tham mưu cho Sở Tư pháp - cơ quan thường trực Hội đồng phối hợp liên ngành về TGPL trong hoạt động tố tụng tổ chức sơ kết 05 năm triển khai thực hiện Thông tư liên tịch số 10/2018/TTLT-BTP-BCA-BQP-BTC-VKSNDTC-TANDTC ngày 29/6/2018 quy định về phối hợp thực hiện TGPL trong hoạt động tố tụng; xây dựng Kế hoạch và tổ chức kiểm tra công tác phối hợp về TGPL trong hoạt động tố tụng tại một số cơ quan tiến hành tố tụng cấp huyện.

3. Tăng cường số lượng và chất lượng vụ việc tham gia tố tụng (tăng số lượng vụ việc tham gia tố tụng thành công, hiệu quả). Đảm bảo 100% trợ giúp viên hoàn thành chỉ tiêu vụ việc tham gia tố tụng được giao trong đó có ít nhất 50% trợ giúp viên đạt chỉ tiêu khá trở lên.

4. Thực hiện tốt hoạt động TGPL tại cơ sở đặc biệt là TGPL cho người khuyết tật, người khuyết tật có khó khăn về tài chính, người cao tuổi, người cao tuổi có khó khăn về tài chính và các đối tượng yếu thế khác.

5. Tăng cường công tác truyền thông về hoạt động TGPL đặc biệt là truyền thông về quyền của người được TGPL, tổ chức và người thực hiện TGPL, các quy định về TGPL trong hoạt động tố tụng.

Trần Thị Bình – Trung tâm trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh Nam Định.